درد و تخریب مفاصل با افزایش سن از نگرانیهای رایج هستند، و بیماریهایی مانند آرتروز و آرتریت روماتوئید از علل شایع آن به شمار میروند. زمانی که درد غیرقابل تحمل میشود یا تحرک به خطر میافتد، بیماران با یک تصمیم حیاتی روبرو میشوند: آیا باید مفاصل خود را حفظ کنند یا به سراغ تعویض مفصل بروند؟ دکتر آشیش سوریاوانشی، بهترین پزشک ارتوپد در پونه، تأکید میکند که درک تفاوت بین حفظ مفصل و تعویض مفصل، و همچنین گزینههای درمانی موجود، برای تصمیمگیری آگاهانه در مورد سلامت مفصل شما ضروری است. چه از طریق تغییرات سبک زندگی، مداخلات غیرجراحی، یا روشهای جراحی، مسیرهای متعددی برای مدیریت مؤثر مشکلات مفصلی وجود دارد.
حفظ مفصل و تعویض مفصل چیست؟
حفظ مفصل و تعویض مفصل دو رویکرد متمایز برای مدیریت سلامت مفصل هستند.
حفظ مفصل به روشها و اقداماتی اطلاق میشود که هدفشان حفظ عملکرد و یکپارچگی مفصل تا حد امکان است. این روشها معمولاً زمانی استفاده میشوند که آسیب مفصل هنوز شدید نیست و هدف به تأخیر انداختن یا اجتناب از نیاز به جراحی تعویض مفصل است. تمرکز بر بهبود یا حفظ سلامت مفصل از طریق روشهای غیرجراحی یا کمتهاجمی است.
از سوی دیگر، تعویض مفصل یک عمل جراحی است که در آن مفصل آسیبدیده یا آرتریتی با یک مفصل مصنوعی جایگزین میشود. این گزینه معمولاً زمانی در نظر گرفته میشود که مفصل به شدت آسیب دیده باشد و هیچ روش دیگری نتواند علائم را به طور مؤثر مدیریت کند. برخی از رایجترین تعویضهای مفصل بر روی لگن، زانو و شانه انجام میشود.
چه تغییرات سبک زندگی میتواند به حفظ سلامت مفصل کمک کند؟
یکی از مؤثرترین راهها برای حفظ سلامت مفصل، از طریق اصلاح سبک زندگی است. این تغییرات میتوانند به جلوگیری از تخریب بیشتر مفصل، کاهش درد و حفظ عملکرد مفصل کمک کنند. برخی از تغییرات کلیدی در سبک زندگی عبارتند از:
حفظ وزن سالم:
وزن اضافی فشار بیشتری بر مفاصل تحملکننده وزن مانند زانوها، لگن و کمر وارد میکند. حفظ وزن سالم میتواند فشار بر این مفاصل را کاهش داده و به جلوگیری از آسیب بیشتر کمک کند.
ورزش منظم:
ورزشهای کمفشار مانند شنا، پیادهروی یا دوچرخهسواری میتوانند به حفظ تحرک مفصل و تقویت عضلات اطراف مفاصل کمک کنند. عضلات قوی از مفاصل حمایت کرده و خطر آسیب یا فرسودگی را کاهش میدهند.
تغذیه مناسب:
مصرف یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی، از جمله آنتیاکسیدانها و اسیدهای چرب امگا-۳، میتواند به کاهش التهاب و حمایت از سلامت مفصل کمک کند. مکملهایی مانند گلوکوزامین و کندرویتین میتوانند به بهبود سلامت غضروف کمک کنند.
استراحت و محافظت از مفصل:
استراحتهای منظم از فعالیتهای تکراری و اجتناب از فعالیتهایی که فشار بیش از حد بر مفاصل وارد میکنند، میتواند از آسیب بیشتر جلوگیری کند.
مداخلات غیرجراحی برای حفظ مفاصل چیست؟
علاوه بر اصلاح سبک زندگی، چندین مداخله غیرجراحی نیز وجود دارد که میتواند به حفظ سلامت مفصل کمک کند. هدف این مداخلات مدیریت درد، کاهش التهاب و حفظ عملکرد مفصل بدون نیاز به جراحی تهاجمی است. برخی از درمانهای غیرجراحی رایج عبارتند از:
فیزیوتراپی: یک فیزیوتراپیست میتواند بیماران را از طریق تمرینات خاصی که برای تقویت عضلات اطراف مفصل، بهبود انعطافپذیری و افزایش تحرک طراحی شدهاند، راهنمایی کند.
داروها: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) میتوانند درد و التهاب را کاهش دهند، در حالی که تزریقات کورتیکواستروئید ممکن است تسکین موقتی از التهاب مفصل فراهم کنند.
تزریقات اسید هیالورونیک: این تزریقات برای روانسازی مفصل، بهبود دامنه حرکتی آن و کاهش درد استفاده میشوند. این درمان اغلب برای آرتروز زانو به کار میرود.
درمان با پلاسمای غنی از پلاکت (PRP): درمان PRP شامل تزریق پلاکتهای خون خود بیمار به مفصل برای تقویت بهبود و کاهش التهاب است.
روشهای مورد استفاده برای تعویض مفصل چیست؟
هنگامی که آسیب مفصل شدید است و درمانهای غیرجراحی دیگر مؤثر نیستند، تعویض مفصل ممکن است بهترین گزینه باشد. جراحی تعویض مفصل شامل برداشتن مفصل آسیبدیده و جایگزینی آن با یک ایمپلنت مصنوعی است. برخی از رایجترین روشهای تعویض مفصل عبارتند از:
تعویض مفصل لگن:
مفصل لگن آسیبدیده با یک لگن مصنوعی ساخته شده از فلز، پلاستیک یا مواد سرامیکی جایگزین میشود.
تعویض مفصل زانو:
مفصل زانوی آسیبدیده با یک مفصل مصنوعی فلزی و پلاستیکی جایگزین میشود تا حرکت را بازیابی کرده و درد را کاهش دهد.
تعویض مفصل شانه:
در موارد آرتروز شدید یا آسیب روتاتور کاف، مفصل شانه ممکن است با پروتز جایگزین شود.
چه روشهای جراحی در تعویض مفصل به کار میروند؟
تکنیکهای مورد استفاده برای جراحی تعویض مفصل در طول سالها به طور قابل توجهی تکامل یافتهاند و این روشها را ایمنتر و مؤثرتر کردهاند. چندین روش جراحی پرکاربرد عبارتند از:
جراحی سنتی: این روش شامل ایجاد یک برش بزرگ برای دسترسی به مفصل و برداشتن اجزای آسیبدیده است. پس از آن، مفصل مصنوعی جدید کاشته میشود. زمان بهبودی در جراحی سنتی میتواند طولانیتر باشد.
جراحی کمتهاجمی: با این تکنیک، برشهای کوچکتری ایجاد میشود که منجر به آسیب کمتر به بافت، بستری کوتاهتر در بیمارستان و زمان بهبودی سریعتر میشود. روشهای کمتهاجمی ممکن است برای هر بیمار مناسب نباشند. جراحی با کمک کامپیوتر: فناوریهای پیشرفته، مانند جراحی با کمک رباتیک، به جراحان اجازه میدهد تا برشهای دقیقتری انجام دهند، دقت قرارگیری مفصل را بهبود بخشند و خطر عوارض را کاهش دهند.
خلاصه
در مورد مدیریت سلامت مفصل، افراد گزینههای متعددی دارند. دکتر آشیش سوریاوانشی، بهترین پزشک ارتوپد در پونه، راهنمایی تخصصی در مورد حفظ مفصل و تعویض مفصل ارائه میدهد. تکنیکهای حفظ مفصل، مانند اصلاح سبک زندگی، فیزیوتراپی و درمانهای غیرجراحی، میتوانند به حفظ عملکرد مفصل و به تأخیر انداختن نیاز به جراحی کمک کنند. با این حال، زمانی که آسیب مفصل شدید است، جراحی تعویض مفصل ممکن است بهترین گزینه برای بازیابی تحرک و کاهش درد باشد. کلینیکهای دکتر سوریاوانشی در نیگدی و ترگاون، پونه، مراقبتهای جامع را برای بیمارانی که به دنبال حفظ یا تعویض مفاصل خود هستند، ارائه میدهند و بهترین نتایج ممکن را از طریق تکنیکهای جراحی پیشرفته و برنامههای درمانی شخصیسازی شده تضمین میکنند. هر آنچه که نیازهای سلامت مفصل شما باشد، جستجوی مراقبت مناسب از یک جراح ارتوپد باتجربه برای حفظ یک زندگی فعال و بدون درد ضروری است.