CXR در بیماری قلبی: قسمت 2
- کاردیومیوپاتی در مقابل بیماریهای پریکارد
- افیوژن پریکارد
• پدیکل عروقی باریک |
• کاردیومگالی مستقیماً متناسب با شدت افیوژن پریکارد |
• ظاهر گرد و کروی بدون بزرگ شدن خاص حفره |
• زاویه کاردیوفرنیک به طور فزایندهای حاد میشود |
• علامتگذاریهای عروقی ریوی اولیگامیک |
• تغییر قابل توجه در سایه قلب در وضعیت دکوبیتوس |
• «علامت پد چربی اپیکارد» – نوار پریکارد قدامی که از پشت با چربی اپیکارد و از جلو با چربی مدیاستینال مرز بندی شده است. >2 میلیمتر |
- کاردیومیوپاتی گشاد شده
• حفرهها قابل شناسایی هستند |
• زاویه کاردیوفرنیک مبهم است |
• افزایش فشار خون وریدی ریوی |
• عدم تغییر در سایه قلب در وضعیت دکوبیتوس |
• پدیکل عروقی گشاد شده یا طبیعی است |
نکته بالینی: تشخیص افتراقی کاردیومگالی شدید
- افیوژن پریکارد
- کاردیومیوپاتی گشاد شده
- بیماری قلبی چند دریچهای (نارسایی آئورت + نارسایی میترال با/بدون اختلال عملکرد بطن چپ)
- آنومالی ابشتین
- دهلیز چپ آنوریسمی (زمانی که دهلیز چپ به سمت راست و چپ بزرگ شده و تا یک اینچ به دیواره جانبی قفسه سینه نزدیک میشود)
- پریکاردیت کانستریکتیو
صاف شدن حاشیه راست |
ضخیم شدن پریکارد > 4 میلیمتر |
کلسیفیکاسیون پریکارد (50% موارد) |
گشاد شدن SVC و ورید آزیگوس |
نکته بالینی: تشخیص افتراقی صاف شدن حاشیه راست قلب
- فقدان مادرزادی پریکارد
(i) برآمدگی کانونی در ناحیه شریان ریوی اصلی
(ii) دارای حاشیه تیز
(iii) افزایش فاصله بین جناغ سینه و قلب به دلیل عدم وجود رباط استرنوپریکارد
- پریکاردیت کانستریکتیو
- آترزی دریچه سه لتی (نوع IIb) همراه با زائده دهلیزی مجاور (همچنین در D-TGA دیده میشود)
نکته بالینی: تشخیص افتراقی صاف شدن حاشیه چپ قلب
- اتساع بطن راست
- اتساع دهلیز چپ
- cc-TGA
- فقدان مادرزادی پریکارد چپ
- افیوژن پریکارد
- آنومالی ابشتین
- ارزیابی بیماریهای آئورت و ریوی
- آمبولی ریه
علامت وستر مارک – اولیگامی (ناحیه شفاف) دیستال به یک رگ بزرگ که توسط آمبولی ریه مسدود شده است. |
برآمدگی همپتون – کدورت گوه شکل با یک راس محدب گرد که به سمت ناف ریه هدایت میشود |
علامت فلیشنر – شریان ریوی مرکزی برجسته |
علامت پالا – بزرگ شدن شریان ریوی نزولی راست پروگزیمال به قطع شدن شریان ریوی به دلیل آمبولی حاد ریه |
علامت چانگ – اتساع و تغییر ناگهانی در کالیبر شریان ریوی نزولی راست |
- بزرگ شدن آئورت صعودی و قوس آئورت
PDA |
CoA |
ترانکوس آرتریوزوس |
AS، AR، فشار خون بالا |
آنوریسم آئورت صعودی |
دریچه آئورت دو لتی با/بدون AS |
- دایسکشن آئورت
مدیاستن پهن شده |
کنتور آئورت دوگانه/نامنظم |
علامت کلسیم (جابجایی داخلی کلسیفیکاسیون آترواسکلروتیک (>1 سانتیمتر از حاشیه آئورت)) |
پیچ خوردگی آئورت |
افیوژن پلورال |
انحراف نای |
- CXR در بیماریهای مادرزادی قلب
- بیماریهای قلبی بدون سیانوز
نقص دیواره بین دهلیزی
|
نقص دیواره بین دهلیزی (OS ASD): بزرگ شدن دهلیز و بطن راست شریان ریوی بزرگ و افزایش عروق ریوی شریان ریوی راست > شریان ریوی چپ = ظاهر دسته کوزه نقص دیواره بین دهلیزی (OP ASD): بزرگ شدن بطن چپ نیز نقص دیواره بین دهلیزی (SV ASD): اتساع موضعی ظریف SVC |
نقص دیواره بین بطنی
|
VSD کوچک – رادیوگرافی قفسه سینه طبیعی شانت قابل توجه – Qp/Qs>2: کاردیومگالی، بزرگ شدن دهلیز چپ/بطن چپ، افزایش عروق ریوی، هر دو شریان ریوی برجسته هستند بزرگ شدن نامتناسب دهلیز راست ← شک به نقص گربود |
مجاری شریانی باز
|
کاردیومگالی بزرگ شدن دهلیز چپ/بطن چپ افزایش عروق ریوی/هر دو شریان ریوی به یک اندازه گشاد شدهاند پر شدن زاویه بین شریان ریوی و آئورت (شایعترین علامت) توزیع نابرابر جریان خون شریان ریوی، به ویژه حفظ لوب فوقانی چپ بزرگ شدن آئورت کلسیفیکاسیون مجرا (کلاهک زین) |
کوآرکتاسیون آئورت |
پیکربندی آئورت به شکل عدد 3 به دلیل اتساع پیش از تنگی آئورت، فرورفتگی آئورت ناشی از کوآرکتاسیون، اتساع پس از تنگی بریدگی دندهای تحتانی شامل دندههای 3 تا 8 حاشیه برجسته قلب چپ به دلیل هیپرتروفی بطن چپ عروق ریوی طبیعی کوآرکتاسیون آئورت بحرانی (نوزادان) فشار خون وریدی ریوی/ادم ریوی کاردیومگالی با بزرگ شدن بطن چپ عدم وجود بریدگی دنده/برجستگی آئورت غیر مشخص پلتور ریوی – بدون VSD/PDA |
تنگی دریچه پولمونری |
کاردیومگالی میدانهای ریوی اولیگامیک خروجی بطن راست و بطن راست گشاد شده اتساع پس از تنگی شریان ریوی اصلی و شریان ریوی چپ |
AVSD |
کاردیومگالی بزرگ شدن دهلیز راست با نارسایی دریچه دهلیزی-بطنی چپ حاشیه قلب چپ توسط خروجی بطن راست برجسته صاف شده است افزایش عروق ریوی سایر یافتههای تریزومی 21: 11 دنده، مراکز متعدد استخوانی شدن مانیبریوم |
نکته بالینی در مورد بریدگی دنده
- غیرمعمول در بیماران زیر 5 سال، همانطور که در موارد طولانی مدت دیده میشود
- شریانهای بین دندهای خلفی اول و دوم از تنه کوستوسرویکال (شاخهای از شریان سابکلاوین) منشا میگیرند و با آئورت ارتباطی ندارند، اینها در تشکیل عروق جانبی دخیل نیستند
- دندههای قدامی حفظ میشوند زیرا شریانهای بین دندهای قدامی در شیارهای بین دندهای جریان ندارند.
- بریدگی دنده دوطرفه در کوآرکتاسیون دیستال به منشأ هر دو شریان سابکلاوین دیده میشود تا امکان تشکیل عروق جانبی دوطرفه فراهم شود
- بریدگی دنده راست یکطرفه زمانی دیده میشود که-
- کوآرکتاسیون دیستال به تنه براکیوسفالیک اما پروگزیمال به منشأ شریان سابکلاوین چپ باشد
- ممکن است قوس آئورت راستطرفه با شریان سابکلاوین چپ نابجا دیستال به کوآرکتاسیون وجود داشته باشد
- بریدگی دنده چپ یکطرفه نشاندهنده شریان سابکلاوین راست نابجای مرتبطی است که پس از کوآرکتاسیون منشا میگیرد و کوآرکتاسیون دیستال به منشأ شریان سابکلاوین چپ است، بنابراین عروق جانبی در سمت چپ تشکیل میشوند
نکته بالینی: تشخیصهای افتراقی بریدگی دنده
- کوآرکتاسیون آئورت (پس از سابکلاوین)
- شانت کلاسیک BT (یکطرفه)
- انسداد SVC (اتساع وریدی بین دندهای جانبی)
- ترومبوز آئورت شکمی (بریدگی دندههای تحتانی)
- نوروفیبروماتوز
- فیستول شریانی وریدی بین دندهای
نکته بالینی: کلسیفیکاسیون در شریان ریوی اصلی
- سندرم آیزنمنگر
- PDA (کلاهک زین)
- فشار خون شریان ریوی شدید (به ندرت)
- کلسیفیکاسیون متاستاتیک شریان ریوی
نکته بالینی: اتساع آنوریسمی شریان ریوی اصلی
- سندرم آیزنمنگر
- تترالوژی فالوت با دریچه ریوی غایب
- اتساع ایدیوپاتیک شریان ریوی
- فشار خون ریوی اولیه
- بیماریهای بافت همبند، بیماریهای روماتولوژیک (معمولاً در بیماری بهجت دیده میشود)
- بیماریهای عفونی مانند سل، سیفلیس
- بیماری قلبی سیانوتیک
آنومالی ابشتین |
قلب بزرگ «مربع/جعبهای شکل» به دلیل سمت چپ: موقعیت افقی خروجی بطن راست؛ سمت راست: بزرگ شدن دهلیز راست برجستگی کوچک آئورت شریانهای ریوی کوچک و کاهش عروق |
D-TGA |
کنتور «تخم مرغ روی پهلو»: دهلیز راست به طور غیرطبیعی محدب + حاشیه چپ محدب (افزایش PBF) مدیاستن فوقانی باریک افزایش عروق ریوی تنه ریوی به دلیل موقعیت خلفی قابل مشاهده نیست سایه تیموس غایب است |
L-TGA |
کنتور غیرطبیعی آئورت به دلیل موقعیت چپطرفه قوس بزرگ شدن دهلیز چپ ناف ریوی راست بالاتر از ناف ریوی چپ (ظاهر آبشار) تنه ریوی و آئورت به دلیل موقعیت خلفی آنها مشهود نیستند ظاهر کوهانشکل (اینفاندیبولوم معکوس برجسته) بریدگی سپتوم به دلیل موقعیت آپیکال شیار بین بطنی دکستروکاردی در 20% سیتوس سولیتوس شکمی و دکستروکاردی باید شک به cc TGA را افزایش دهد |
آترزی دریچه سه لتی |
با TGA و PS (نوع 2b) برآمدگی نوک تیز در حاشیه چپ سایه مدیاستن در زیر ناحیهای که شریان ریوی باید دیده شود حاشیه راست دهلیز راست صاف است زیرا عدم وجود بطن راست، حاشیه را به سمت دهلیز راست میکشد (زائده دهلیزی مجاور) پدیکل مدیاستن به دلیل TGA باریک است با VSD محدود کننده و NRGA (1b) دهلیز راست بزرگ شده و حاشیه تحتانی صاف و عقبنشینی کرده که نشاندهنده عدم وجود بطن راست است بطن چپ بزرگ شده آپکس را اشغال میکند شریان ریوی اصلی نامشخص/آئورت بزرگ شده عروق ریوی کاهش یافته است |
بازگشت وریدی ریوی ناهنجار کامل (TAPVC) |
ظاهر عدد هشت یا آدم برفی نیمه بالایی شکل عدد هشت توسط ورید اجوف فوقانی گشاد شده در سمت راست، ورید براکیوسفالیک چپ در بالا و ورید عمودی گشاد شده در سمت چپ تشکیل شده است بخش پایینی شکل عدد هشت توسط دهلیز و بطن راست گشاد شده تشکیل شده است VSD با تیموس بزرگ: ظاهر شبه آدم برفی |
تترالوژی فالوت |
قلب چکمهای شکل – Coeur en sabot (بطن راست بزرگ شده + شریان ریوی کوچک یا مقعر) اندازه طبیعی قلب کاهش عروق ریوی آئورت صعودی گشاد شده 25% قوس آئورت راست تترالوژی فالوت با آترزی ریوی: تشکیل شبکهای دوطرفه به دلیل عروق جانبی برونش ریوی، کاردیومگالی تترالوژی فالوت با APV: بطن راست گشاد شده با دهلیز راست بزرگ شده، کاهش عروق ریوی دیستال، شریان ریوی اصلی آنوریسمی |
ترانکوس آرتریوزوس |
بزرگ شدن سایه آئورت (که نمایانگر ترانکوس است) هر چهار حفره گشاد شدهاند (چپ >> راست) افزایش عروق ریوی 1/3 موارد – قوس آئورت راست عدم وجود شریان ریوی در همان سمت قوس آئورت است، برخلاف TOF |
بطن راست با دو خروجی |
با VSD زیر آئورتی و بدون PS دهلیز راست برجسته/بطن چپ گشاد شده آپکس را اشغال میکند عروق ریوی افزایش یافته است تنه ریوی به طور متوسط محدب است با VSD زیر آئورتی و PS شبیه به TOF با VSD زیر ریوی (آنومالی تاوسیگ-بینگ) دهلیز راست برجسته/بطن چپ گشاد شده آپکس را اشغال میکند عروق ریوی افزایش یافته است پدیکل عروقی باریک است |
بطن منفرد |
با حفره خروجی معکوس بطن منفرد و دهلیز راست گشاد شدهاند حفره خروجی یک برآمدگی محدب تشکیل میدهد و به آئورت منتهی میشود با حفره خروجی غیر معکوس دهلیز راست گشاد شده/بطن منفرد گشاد شده پدیکل عروقی باریک |
نکته بالینی: پدیکل عروقی باریک و پهن
پهن |
باریک |
DORV |
آترزی دریچه سه لتی نوع II |
L-TGA |
D-TGA |
بطن منفرد |
TOF |
ترانکوس آرتریوزوس |
آنومالی ابشتین |
نتیجهگیری
یک رویکرد سیستماتیک برای تفسیر رادیوگرافی قفسه سینه در بیماریهای قلبی ضروری است. ارزیابی دقیق کنتورهای قلبی و مدیاستن و آشنایی با رادیوگرافی طبیعی قفسه سینه، از جمله نمای جانبی در برخی موارد، برای تشخیص ویژگیهای ظریف پاتولوژی حفرههای قلبی و بیماری مادرزادی قلب لازم است.
مطالعات پیشنهادی
- بیماریهای قلبی براونوالد، ویرایش دوازدهم
- عکسبرداری اشعه ایکس قلب – وی. چوکالینگام
- تشخیص بالینی بیماری مادرزادی قلب پرلوف
- رادیولوژی و تصویربرداری ساتون، ویرایش هفتم
- رادیولوژی بیماری مادرزادی قلب اثر کورت آمپلاتز