نحوه آزمایش آسیب رباط زانو: راهنمای جامع

آسیب‌های رباط زانو می‌توانند دردناک و ناتوان‌کننده باشند و افراد در هر سن و سطح فعالیت را تحت تأثیر قرار دهند. مفصل زانو توسط چندین رباط تثبیت می‌شود و آسیب‌های وارده به این ساختارها می‌توانند از رگ به رگ شدن خفیف تا پارگی‌های شدید متغیر باشند. تشخیص صحیح آسیب رباط زانو برای درمان و توانبخشی مؤثر بسیار مهم است. در این راهنمای جامع، مراحل و آزمایش‌های کلیدی مورد استفاده برای ارزیابی و تشخیص آسیب‌های رباط زانو را بررسی خواهیم کرد.

آشنایی با آسیب‌های رباط زانو

پیش از ورود به فرآیند تشخیص، درک اهمیت رباط‌های زانو و انواع آسیب‌هایی که ممکن است رخ دهند، ضروری است:

1. رباط صلیبی قدامی (ACL): رباط صلیبی قدامی (ACL) ثبات مفصل زانو را فراهم می‌کند و از حرکت بیش از حد رو به جلوی استخوان درشت‌نی (ساق پا) نسبت به استخوان ران جلوگیری می‌کند. آسیب‌های ACL در ورزش شایع هستند و می‌توانند از رگ به رگ شدن تا پارگی کامل متغیر باشند.
2. رباط صلیبی خلفی (PCL): رباط صلیبی خلفی (PCL) به عنوان مکمل ACL عمل می‌کند و از حرکت بیش از حد رو به عقب استخوان درشت‌نی جلوگیری می‌کند. آسیب‌های PCL کمتر شایع هستند اما همچنان می‌توانند در حوادث یا ورزش رخ دهند.
3. رباط جانبی داخلی (MCL): رباط جانبی داخلی (MCL) در امتداد قسمت داخلی زانو قرار دارد و از خم شدن زانو به سمت داخل جلوگیری می‌کند. آسیب‌های MCL اغلب ناشی از ضربات مستقیم به قسمت بیرونی زانو یا پیچ‌خوردگی بیش از حد هستند.
4. رباط جانبی خارجی (LCL): رباط جانبی خارجی (LCL) در امتداد قسمت بیرونی زانو قرار دارد و از خم شدن زانو به سمت بیرون جلوگیری می‌کند. آسیب‌های LCL کمتر شایع هستند و معمولاً ناشی از ضربه به قسمت داخلی زانو می‌باشند.

علل شایع آسیب‌های رباط زانو

آسیب‌های رباط زانو می‌توانند به دلایل مختلفی از جمله موارد زیر رخ دهند:

• ورزش: ورزش‌ها و فعالیت‌های پربرخورد، مانند فوتبال، بسکتبال و اسکی، از محیط‌های شایع برای آسیب‌های رباط زانو هستند.
• حوادث: تصادفات رانندگی، سقوط و سایر ضربه‌ها می‌توانند منجر به آسیب‌های رباط زانو شوند.
• پیچ‌خوردگی‌های ناگهانی: پیچ‌خوردگی ناگهانی و شدید زانو می‌تواند به رباط‌ها آسیب برساند.
• فشار بیش از حد: استفاده بیش از حد یا فشار بیش از حد به زانو می‌تواند منجر به آسیب‌های رباطی شود.

علائم و نشانه‌های آسیب‌های رباط زانو

آسیب‌های رباط زانو می‌توانند با علائم و نشانه‌های مختلفی از جمله موارد زیر بروز کنند:

• درد: درد و حساسیت در اطراف زانو شایع است و شدت آن می‌تواند متفاوت باشد.
• تورم: تورم معمولاً ظرف چند ساعت پس از آسیب رخ می‌دهد و ممکن است گسترده باشد.
• ناپایداری: احساس خالی کردن زانو یا ناپایداری شایع است.
• محدودیت دامنه حرکتی: ممکن است در خم کردن یا صاف کردن زانو مشکل وجود داشته باشد.
• صدای “تق”: برخی افراد گزارش می‌دهند که در زمان آسیب، صدای “تق” شنیده‌اند.
• کبودی: کبودی ممکن است در روزهای پس از آسیب ایجاد شود.

فرآیند تشخیص آسیب‌های رباط زانو

تشخیص صحیح آسیب رباط زانو نیازمند ارزیابی جامع توسط یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی است. در اینجا مراحل کلیدی در فرآیند تشخیص آورده شده است:

1. تاریخچه پزشکی: متخصص مراقبت‌های بهداشتی با گرفتن تاریخچه پزشکی دقیق، شامل شرایط مربوط به آسیب و هرگونه بیماری زمینه‌ای زانو، شروع می‌کند.
2. معاینه فیزیکی: معاینه فیزیکی کامل زانو انجام خواهد شد. متخصص، حساسیت، تورم، دامنه حرکتی و علائم ناپایداری را ارزیابی خواهد کرد.
3. تصویربرداری: در بسیاری از موارد، مطالعات تصویربرداری برای تأیید تشخیص و ارزیابی وسعت آسیب ضروری هستند. آزمایش‌های تصویربرداری رایج شامل اشعه ایکس و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) هستند. اشعه ایکس معمولاً برای رد شکستگی‌ها انجام می‌شود، در حالی که MRI می‌تواند تصاویر دقیقی از رباط‌ها و بافت‌های نرم ارائه دهد.
4. تست‌های استرس: تست‌های استرس یک جزء کلیدی در تشخیص آسیب‌های رباطی، به ویژه ACL و PCL هستند. این تست‌ها شامل اعمال نیروی کنترل شده به زانو در حین ارزیابی حرکت غیرطبیعی یا سستی می‌شوند.
5. تست لاچمن (ACL): تست لاچمن یک معاینه بالینی رایج است که برای ارزیابی یکپارچگی ACL استفاده می‌شود. این تست شامل خم کردن زانو در زاویه ۲۰-۳۰ درجه و اعمال نیروی قدامی به استخوان درشت‌نی است. آسیب ACL منجر به افزایش حرکت رو به جلوی استخوان درشت‌نی خواهد شد.
6. تست پیوت شیفت (ACL): تست پیوت شیفت با ارزیابی چرخش استخوان درشت‌نی، عملکرد ACL را بررسی می‌کند. تست مثبت نشان‌دهنده نقص ACL است.
7. تست دراور (PCL): تست دراور با ارزیابی حرکت خلفی استخوان درشت‌نی، یکپارچگی PCL را ارزیابی می‌کند.
8. تست‌های استرس والگوس و واروس (MCL و LCL): تست‌های استرس والگوس، MCL را ارزیابی می‌کنند، در حالی که تست‌های استرس واروس، LCL را ارزیابی می‌کنند. این تست‌ها شامل اعمال نیروی جانبی یا داخلی به زانو برای ارزیابی یکپارچگی رباط هستند.
9. درجه‌بندی آسیب: بر اساس یافته‌های تشخیصی، آسیب‌های رباط زانو معمولاً از درجه I تا III درجه‌بندی می‌شوند، که درجه I نشان‌دهنده رگ به رگ شدن خفیف و درجه III نشان‌دهنده پارگی کامل است. گزینه‌های درمانی و توصیه‌ها به شدت آسیب بستگی دارد.

درمان آسیب‌های رباط زانو

رویکرد درمانی برای آسیب‌های رباط زانو می‌تواند بر اساس رباط خاص درگیر و وسعت آسیب متفاوت باشد. گزینه‌های درمانی رایج عبارتند از:

• استراحت، یخ، فشار و بالا نگه داشتن (RICE): این رویکرد می‌تواند به کاهش درد و تورم اولیه کمک کند.
• فیزیوتراپی: فیزیوتراپی اغلب برای تقویت عضلات اطراف و بهبود ثبات زانو توصیه می‌شود.
• استفاده از بریس و نواربندی: استفاده از بریس زانو یا تکنیک‌های نواربندی می‌تواند حمایت اضافی فراهم کند.
• داروها: داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) ممکن است برای مدیریت درد و التهاب تجویز شوند.
• تزریقات کورتیکواستروئید: در برخی موارد، تزریقات کورتیکواستروئید ممکن است برای کاهش التهاب توصیه شود.
• جراحی: آسیب‌های شدید رباطی، به ویژه پارگی‌های کامل، ممکن است نیاز به ترمیم یا بازسازی جراحی داشته باشند.

برای تشخیص صحیح و برنامه درمانی فردی برای آسیب‌های رباط زانو، مشورت با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی ضروری است. مراقبت زودهنگام و مناسب می‌تواند به افراد کمک کند تا بهبود یابند و عملکرد کامل زانوهای خود را بازیابند.

خلاصه:

 آسیب‌های رباط زانو می‌توانند از رگ به رگ شدن خفیف تا پارگی‌های شدید متغیر باشند و افراد را در گروه‌های سنی و سطوح فعالیت مختلف تحت تأثیر قرار دهند. این راهنمای جامع، اهمیت رباط‌های کلیدی زانو – ACL، PCL، MCL و LCL – را تشریح می‌کند و علل، علائم و نشانه‌های چنین آسیب‌هایی را بررسی می‌کند. فرآیند تشخیص شامل تاریخچه پزشکی کامل، معاینه فیزیکی، مطالعات تصویربرداری و تست‌های استرس خاصی مانند تست‌های لاچمن، پیوت شیفت، دراور و والگوس/واروس است.

این تست‌ها به درجه‌بندی آسیب از I تا III کمک می‌کنند که نشان‌دهنده شدت آن است. گزینه‌های درمانی شامل درمان RICE، فیزیوتراپی، استفاده از بریس، داروها، تزریقات کورتیکواستروئید و در موارد شدید، جراحی است. تشخیص زودهنگام و دقیق برای درمان و توانبخشی مؤثر حیاتی است. افرادی که به دنبال راهنمایی حرفه‌ای برای آسیب‌های رباط زانو هستند، می‌توانند برای مراقبت و بهبودی شخصی‌سازی شده به دکتر آشیش سوریاوانشی، متخصص ارتوپدی مشهور در پونه، مراجعه کنند.