پیری بخشی از زندگی است و تغییراتی را در نحوه حرکت، احساس و عملکرد بدن ما ایجاد می‌کند. یکی از مهمترین تغییرات در استخوان‌ها و مفاصل ما رخ می‌دهد و می‌تواند بر انعطاف‌پذیری، وضعیت بدن، تعادل و قدرت تأثیر بگذارد. این تغییرات طبیعی هستند، اما نباید بر زندگی شما مسلط شوند. با یادگیری نحوه تأثیر پیری بر سیستم اسکلتی خود و با اتخاذ اقدامات پیشگیرانه، می‌توانید تحرک و استقلال خود را در اواخر زندگی حفظ کنید.
با افزایش سن چه اتفاقی برای استخوان‌ها و مفاصل می‌افتد؟
۱. استخوان‌ها شکننده‌تر می‌شوند
با افزایش سن، بدن شما به مرور زمان توده استخوانی خود را از دست می‌دهد. این عمدتاً به دلیل جذب کمتر کلسیم و تغییرات هورمونی، به ویژه در زنان پس از یائسگی، است. استخوان‌های شما با افزایش سن می‌توانند نازک‌تر و متخلخل‌تر شوند و حتی در اثر افتادن یا آسیب‌های جزئی نیز مستعد شکستگی هستند.
۲. مفاصل انعطاف‌پذیری کمتری پیدا می‌کنند
مفاصل برای حفظ حالت بالشتکی و روان بودن، به غضروف و مایع مفصلی وابسته هستند. غضروف ممکن است با افزایش سن فرسایش یابد و میزان تولید مایع مفصلی کاهش یابد که باعث سفتی، درد و محدودیت دامنه حرکتی می‌شود – ویژگی‌هایی که در آرتروز، یک بیماری دژنراتیو مفصلی شایع، یافت می‌شوند.
۳. عضلات ضعیف می‌شوند
توده عضلانی به طور خودکار با افزایش سن کاهش می‌یابد، پدیده‌ای که به آن سارکوپنی می‌گویند. عضلات ضعیف شده فشار بیشتری بر مفاصل وارد کرده و آنها را مستعد آسیب‌پذیری بیشتری می‌کنند. این همچنین بر وضعیت بدن و هماهنگی تأثیر می‌گذارد و باعث مشکلات تعادل و افزایش خطر سقوط می‌شود.
۴. تاندون‌ها و رباط‌ها خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند
با گذشت زمان، بافت‌های همبند مانند تاندون‌ها و رباط‌ها انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند که باعث افزایش سفتی مفاصل و کاهش چابکی فیزیکی می‌شود. ممکن است انجام کارهایی که قبلاً آسان می‌دانستید، مانند خم شدن یا دسترسی به بالای سر، برای شما دشوارتر شود.
بیماری‌های استخوان و مفاصل در بزرگسالان مسن
استخوان‌ها و مفاصل پیرتر مستعد ابتلا به برخی بیماری‌های خاص هستند، مانند:
پوکی استخوان (استئوپروز): وضعیتی که معمولاً با پیری همراه است، با کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر شکستگی، حتی از افتادن یا ضربه‌های جزئی، مشخص می‌شود.
آرتروز (استئوآرتریت): یک بیماری دژنراتیو مفصلی که در آن غضروف محافظ به مرور زمان فرسایش می‌یابد و باعث درد مفاصل، سفتی و التهاب می‌شود.
تغییرات ستون فقرات: تنگی فضای نخاعی (تنگی کانال نخاعی) یا تخریب دیسک می‌تواند باعث درد عصبی شود.
آرتریت روماتوئید: وضعیتی که در آن سیستم ایمنی به مفاصل حمله کرده و باعث التهاب و بدشکلی می‌شود.
تشخیص زودهنگام علائم می‌تواند کمک زیادی به مدیریت موثر این بیماری‌ها کند.
چگونه سلامت استخوان و مفاصل خود را در سال‌های پیری حفظ کنیم؟
با ایجاد چند تغییر ساده در سبک زندگی، متحرک و بدون درد بمانید. در اینجا چگونگی کمک به سلامت اسکلتی-عضلانی شما آورده شده است:
برای استخوان‌های خود غذا بخورید
رژیم غذایی متعادل داشته باشید. مواد مغذی زیر را در اولویت قرار دهید:
کلسیم (شیر، توفو، سبزیجات برگ‌دار)
ویتامین D (نور خورشید، تخم مرغ، شیر غنی‌شده)
پروتئین (عدس، گوشت کم‌چرب، آجیل)
منیزیم و پتاسیم برای استحکام استخوان
این مواد مغذی به تقویت استخوان‌های شما و بهبود انعطاف‌پذیری مفاصل کمک می‌کنند.
فعال بمانید
ورزش راهی عالی برای حفظ سلامت استخوان‌ها و مفاصل است. شامل موارد زیر می‌شود:
ورزش‌های تحمل وزن (پیاده‌روی، رقص)
تمرینات قدرتی (باندهای مقاومتی، وزنه‌های سبک)
روال‌های کششی و انعطاف‌پذیری (یوگا، تای چی)
حرکت منظم تراکم استخوان را حفظ می‌کند، مفاصل را انعطاف‌پذیر نگه می‌دارد و عضلات را تقویت می‌کند.
معاینات منظم انجام دهید
اسکن‌های تراکم استخوان، مانند DEXA، پس از ۵۰ سالگی اهمیت زیادی دارند. تشخیص زودهنگام کاهش توده استخوانی به اتخاذ اقدامات به موقع کمک کرده و شانس شکستگی یا ناتوانی را کاهش می‌دهد.
از عادات مضر دوری کنید
ترک سیگار: استخوان‌های ضعیف شده و اختلال در بهبودی.
مصرف الکل در حد اعتدال: مصرف بیش از حد الکل می‌تواند جذب کلسیم و بازسازی استخوان را مختل کند.
حمل وزن اضافی فشار بر ستون فقرات، لگن و زانوها را افزایش می‌دهد. حفظ وزن سالم می‌تواند فشار بر مفاصل را کاهش داده و به جلوگیری از پیشرفت آرتروز کمک کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
علائم زیر را نادیده نگیرید:
درد یا سفتی مکرر مفاصل
افتادن یا شکستگی‌های غیرمعمول
کاهش قد یا خمیدگی
تورم یا قرمزی مفصل
یک پزشک ارتوپد می‌تواند وضعیت شما را ارزیابی کرده و درمان مناسب، اعم از فیزیوتراپی، دارو یا جراحی را توصیه کند.
نتیجه‌گیری
پیری لزوماً به معنای دست کشیدن از یک زندگی فعال نیست. در حالی که تغییرات در استخوان‌ها و مفاصل شما اجتناب‌ناپذیر است، اکثر عوارض مرتبط با سن را می‌توان با توجه مناسب پیشگیری یا به تأخیر انداخت. رژیم غذایی متعادل، ورزش، وضعیت بدنی خوب و توجه پزشکی به موقع می‌تواند سیستم اسکلتی شما را سالم و حرکات شما را آسان کند.
اگر احساس ناراحتی یا از دست دادن تحرک می‌کنید، اجازه ندهید علائم بر شما غلبه کنند. مراقبت‌های پیشگیرانه اکنون می‌تواند در آینده تفاوت بزرگی ایجاد کند – شما را برای سال‌های آینده قوی، ثابت و مستقل نگه می‌دارد.
برای مراقبت‌های تخصصی در زمینه سلامت استخوان و مفاصل، به دکتر آشیش سوریاوانشی، جراح ارتوپد برجسته فعال در نیگدی-پرادهیکاران و ترگائون، پونه اعتماد کنید. دکتر سوریاوانشی با بیش از ۱۵ سال تجربه و آموزش بین‌المللی در جراحی‌های تروما و تعویض مفصل، درمان‌های جامع—از جمله مراقبت از شکستگی، مدیریت آرتروز دژنراتیو، ارتوپدی کودکان، و روش‌های کم‌تهاجمی—را در بیمارستان لوکمانیا (بخش ۲۴، نیگدی) و بی‌اسکوئر، ترگائون ارائه می‌دهد. او تکنیک‌های جراحی پیشرفته را با رویکرد بیمارمحور ترکیب می‌کند تا تحرک را بازگرداند، درد را کاهش دهد و سلامت اسکلتی-عضلانی بلندمدت را بهبود بخشد. چه در حال بهبودی از آسیب باشید، چه در حال مدیریت آرتروز، یا رسیدگی به مشکلات مزمن مفصلی، تخصص دکتر سوریاوانشی تضمین می‌کند که مراقبت شخصی‌سازی شده و موثری متناسب با نیازهای خود دریافت کنید.
